Rzecz o sprawiedliwości. Komunitarystyczna krytyka współczesnego liberalizmu amerykańskiego
Rafał Prostak
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| Rok wyd.: | 2000 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 266 s. |
| Wymiar: | 145x205 mm |
| EAN: | 9788323319405 |
| ISBN: | 83-233-1940-5 |
| Data: | 2005-11-08 |
Opis książki:
"Celem książki jest skonfrontowanie liberalnej filozofii Johna Rawlsa z krytycznymi argumentacjami sformułowanymi przez głównych teoretyków komunitaryzmu. Szczególne znaczenie zostało nadane dwóm kategoriom analitycznym: cnocie i dobru wspólnemu. Decyzję tę, poza uzasadnieniem merytorycznym, potwierdzają również argumenty metodologiczne. (...) Anglosaska, analityczna filozofia polityczna od kilku dziesięcioleci stopniowo adaptuje aparaturę charakterystyczną dla etyki, dzięki czemu nabiera charakteru normatywnego. Wzrosło znaczenie takich kategorii analitycznych, jak: sprawiedliwość; prawa i wolności; relacje zobowiązań między państwem a obywatelem; braterstwo, rozumiane jako solidarność międzyludzka; dobro, w tym dobro wspólne; wreszcie systemy wartości (dylemat stosunku wartości indywidualnych do politycznych), w których mieści się z kolei pojęcie cnoty. Fakt, że wymienione kategorie analityczne nabierają coraz większego znaczenia w ramach współczesnej filozofii politycznej, został wykorzystany w niniejszej pracy. Z kolei wyróżnienie pojęć i dobra wspólnego jest wyrazem poparcia dla tejże tendencji".
Z Wprowadzenia
"Jest to cenna, przejrzyście usystematyzowana i rzetelnie opracowana rozprawa, zawierająca nie tylko opis analizowanych stanowisk, ale i wnikliwy wgląd w zagadnienia w ich kluczowe, dyskutowane przez zwolenników stanowisk polemicznych. Autor wykazał dobre przygotowanie teoretyczne i podjął nieczęsto spotykana próbę ujęcia podstawowych kategorii służących porządkowaniu zróżnicowanego materiału źródłowego. Nie poprzestając na prostych porównaniach, próbując dostrzec nie tylko to, co różne i partykularne, ale i to, co analogiczne, zdołał poprawnie scharakteryzować kluczowe kategorie używane we współczesnej debacie przez liberałów, komunitarian i - także przecież wspomnianych w następstwie przywołania pracy Roberta Nozicka - libertarian".
Z recenzji prof. dr hab. Bogdana Szlachty, INPi SM UJ
Książka "Rzecz o sprawiedliwości. Komunitarystyczna krytyka współczesnego liberalizmu amerykańskiego" - Rafał Prostak - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Książka posiada 266 stron i została wydana w 2000 r.
Spis treści:
CZĘŚĆ 1. KOMUNITARYSTYCZNA KRYTYKA TEORII SPRAWIEDLIWOŚCI
Rozdział 1. Liberalizm a komunitaryzm
1. Wstęp
2. Liberalizm
2.1. Antenaci współczesnego liberalizmu amerykańskiego
2.2. Znaki rozpoznawcze. Teoria i praktyka liberalizmu
3. Komunitaryzm
3.1. Krytyka teorii i praktyki liberalnej
3.2. Antenaci komunitaryzmu
4. Liberalizm i komunitaryzm
5. Podsumowanie
Rozdział 2. Teoria ‘sprawiedliwości jako bezstronności’
1. Wstęp
2. Podstawy teorii ‘sprawiedliwości jako bezstronności’
2.1. Rawlsowska umowa społeczna
2.2. Uzasadnienie intuicyjne
2.3. Rawlsowskie pojęcie dobra
3. Deontologiczny charakter Teorii sprawiedliwości
4. Kantowskie inspiracje
4.1. Autonomia moralna
4.2. Kant i Rawls. Komparacja stanowisk
5. Liberalizm Rawlsa
5.1. Robert Nozick
5.2. Ronald Dworkin
6. Podsumowanie
Rozdział 3. Komunitarystyczna krytyka
1. Wstęp
2. Michael Sandel
2.1. Krytyka Rawlsowskiej koncepcji natury człowieka
2.2. Rawls, Kant, deontologia. Problematyczność ‘zasady dyferencji’
2.3. Kontraktualizm Teorii sprawiedliwości
2.4. Sprawiedliwość a inne wartości
2.5. Liberalna filozofia publiczna
3. Charles Taylor
3.1. Heglowska filozofia moralności
3.2. Heglowskie inspiracje
3.3. Krytyka samokreującej się jednostki, poprzez koncepcję „wspólnoty językowej”
3.4. Motywacje postępowania moralnego
3.5. Taylor a Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa
4. Alasdair MacIntyre
4.1. Emotywistyczne spustoszenie
4.2. Cnota, tradycja i narracyjna jedność życia ludzkiego
4.3. Nietzsche, uniwersalizm, liberalna sprawiedliwość
5. Michael Walzer
5.1. Wspólnota, wartość i identyfikacja dobra
5.2. Słabość Rawlsowskiej koncepcji dobra i uniwersalizm zasad sprawiedliwości
5.3. Problematyczny antyliberalizm Walzera
6. Podsumowanie
CZĘŚĆ 2. CNOTA I DOBRO WSPÓLNE WE WSPÓŁCZESNYM LIBERALIZMIE AMERYKAŃSKIM
Rozdział 1. Liberalne dobro wspólne
1. Wstęp
2. Sfera prywatna a sfera publiczna. Miejsce społeczeństwa obywatelskiego w państwie liberalnym
3. Dobro wspólne
3.1. Materialne i formalne rozumienie dobra wspólnego
3.2. Komunitarystyczna krytyka i dobro wspólne
3.3. Liberalizm celowy Williama A. Galstona
4. Podsumowanie
Rozdział 2. Cnoty liberalne. Republikański liberalizm
1. Wstęp
2. Liberalna sprawiedliwość a cnota
2.1. Stephen Macedo i liberalne cnoty
2.2. William Galston i liberalne cnoty
2.3. Galston i Macedo
3. Patriotyzm – postawa cnotliwego obywatela
4. Cnota w praktyce liberalnego społeczeństwa. Edukacja obywatelska
5. Podsumowanie
Rozdział 3. Liberalizm polityczny
1. Wstęp
2. Liberalizm polityczny jako implementacja teorii ‘sprawiedliwości jako bezstronności’
2.1. ‘Rozległe doktryny’. Pluralizm
2.2. Rozum publiczny i niepubliczny
2.3. Dobro społeczeństwa politycznego i cnoty polityczne
2.4. Projekt etyczny Kanta a Liberalizm polityczny. Autonomia
2.5. Wolność
3. Polityczna interpretacja ‘sprawiedliwości jako bezstronności’ jako odpowiedź na komunitarystyczną krytykę
3.1. Koncepcja jednostki, uniwersalizm i deontologia liberalizmu politycznego
3.2. Atomizm i liberalna wspólnota
4. Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia