Polska w okowach Systemu Północnego 1763-1766

Książka Polska w okowach systemu północnego 1763-1766 nie mogłaby powstać gdyby nie stały się dla nas dostępne archiwa rosyjskie. Dzięki archiwaliom rosyjskim oraz wciąż mało znanym starym rosyjskim publikacjom źródłowym a do pewnego stopnia także dzięki archiwaliom pruskim udało się uzupełnić wiedzę o wpływie Petersburga i Berlina na klęskę prób modernizacji Rzeczypospolitej. Prace nad odrodzeniem państwa polskiego zostały podjęte z dużym impetem od pierwszych chwil panowania przez Stanisława Augusta i wspierających go starych książąt Czartoryskich. Niepowodzenie tych dążeń w znacznie większym stopniu niż sądziliśmy wcześniej wynikało z niesuwerenności Rzeczypospolitej datującej się od czasów Piotra I. Rzeczywistym hegemonem polskiego państwa była bowiem Rosja jednoznacznie wroga jego odrodzeniu. Jej sprzymierzeńcem w pilnowaniu by młodemu królowi nie udało się zmodernizować kraju były Prusy. Śledzenie podejmowanych przez króla i przywódców Familii wysiłków które miały przywrócić Rzeczypospolitej dawny lustr to także odkrywanie krok po kroku jak Stanisław August w 1763 r. uznawany przez Katarzynę II za sujet convenable człowieka odpowiedniego tj. takiego na którego pełną uległość imperatorowa liczyła stawał się w oczach Petersburga najniebezpieczniejszym jego wrogiem. Taką ocenę młodego polskiego władcy sformułowano nad Newą już w 1766 r.