Wybrane aspekty ekologii gryzoni z wysp leśnych w krajobrazie rolniczym
Barbara Piłacińska
| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wydawnictwo Naukowe UAM |
| Rok wyd.: | 2005 |
| Oprawa: | miękka |
| Ilość stron: | 272 s. |
| Wymiar: | 170x240 mm |
| EAN: | 9788323215912 |
| ISBN: | 978-83-2321-591-2 |
| Data: | 2009-09-25 |
Opis książki:
Opracowanie wraz z licznymi rycinami i tabelami jest rezultatem 12-letnich badań terenowych w krajobrazie rolniczym Wielkopolski. Autorka badała ekologię drobnych ssaków w kilku zadrzewieniach śródpolnych, tzw. wyspach środowiskowych, ważnych dla flory i fauny składników krajobrazu rolniczego. Z jednej strony ukazuje biologię i ekologię gryzoni, z drugiej zaś znaczenie wysp leśnych dla zachowania populacji tych zwierząt. Omawia sezonowe oraz wieloletnie zmiany zasiedlenia i "użytkowania" wysp przez gryzonie, zmiany na tle uwarunkowań zewnątrzpopulacyjnych, trwałość lokalnych populacji, trwałość populacji i czynniki ją warunkujące, pochodzenie osobników tworzących populacje lokalne, strukturę płci, czas rezydowania gryzoni na wyspach oraz zagadnienia migracji wybranych gatunków.
Selected aspects of rodent ecology in forest islands in the agricultural landscape
The utilization of small mid-field woodlots by rodents was analysed. The taxonomic composi tion of rodent communities and seasonal changes in their densities were studied in seven habitat islands for two years. In two of the forest islands (very similar to each other) catches were performed synchronously for nine years, to compare sex structure, origin of individuals as well as dynamics and persistence of local populations of Clethrionomys glareolus, Apodemus flavicollis and A. agrarius. Residence times of various species and of females and males were compared on the basis of individual life histories. Different aspects of reproduction in local populations of C. glareolus and A. flavicollis were discussed. Various types of dispersal through the non-habitat matrix were distinguished. On the basis of differences between the local popu lations, one of the two forest islands was classified as optimal while the other as suboptimal for C. glareolus. The differences are due to some habitat features that were not taken into ac count before.
Książka "Wybrane aspekty ekologii gryzoni z wysp leśnych w krajobrazie rolniczym" - Barbara Piłacińska - oprawa miękka - Wydawnictwo Naukowe UAM. Książka posiada 272 stron i została wydana w 2005 r.
Spis treści:
1. WSTĘP
1.1. Znaczenie zadrzewień śródpolnych w krajobrazie rolniczym dla drobnych ssaków
1.2. Izolowane zadrzewienia śródpolne jako wyspy środowiskowe
1.3. Czynniki kształtujące zagęszczenie populacji lokalnych na wyspach środowiskowych
1.4. Migracje jako czynnik kształtujący populacje lokalne z wysp środowiskowych i metapopulacje
2. CELE BADAŃ I HIPOTEZY
3.TEREN BADAŃ
3.1. Zadrzewienia śródpolne w krajobrazie Wielkopolski
3.2. Powierzchnie badawcze
3.3. Klimat
4. METODY BADAŃ
4.1. Metody stosowane w kolejnych etapach badań terenowych
4.2. Opis metod stosowanych w czasie systematycznego monitoringu w BLISKIM i DALEKIM
5. ZESPOŁY GRYZONI NA WYBRANYCH WYSPACH ŚRODOWISKOWYCH
5.1. Sezonowe zmiany składu i liczebności zespołów gryzoni
5.2. Wyspy środowiskowe jako miejsca występowania różnych gatunków gryzoni
5.3. Czynniki wpływające na skład i liczebność zespołów gryzoni na wyspach środowiskowych - dyskusja
6. SEZONOWA I WIELOLETNIA DYNAMIKA LICZEBNOŚCI
6.1. Zmiany liczebności gryzoni w BLISKIM i DALEKIM
6.2. Uwarunkowania zewnętrzne zmian liczebności gryzoni w BLISKIM i DALEKIM
6.3. Podsumowanie wyników i zagadnienia dyskusyjne
7. TRWAŁOŚĆ POPULACJI LOKALNYCH
7.1. Porównanie trwałości zasiedlenia dwóch wysp leśnych
7.2. Przebieg osiedlania i zaniku populacji lokalnych
7.3. Czynniki wpływające na trwałość populacji gryzoni w BLISKIM i DALEKIM - dyskusja
8. POCHODZENIE OSOBNIKÓW TWORZĄCYCH POPULACJE LOKALNE
8.1. Przyjęte kryteria oceny pochodzenia
8.2. Udział autochtonów i imigrantów w populacjach lokalnych Clethrionomys glareolus i Apodemus flavicollis
8.3. Uwagi o pochodzeniu osobników Apodemus agrarius
8.4. Pochodzenie członków populacji lokalnych a izolacja wysp środowiskowych -zagadnienia dyskusyjne
9. STRUKTURA PŁCI
9.1. Zróżnicowanie proporcji płci przedstawicieli trzech gatunków gryzoni w aspekcie sezonowym i wieloletnim
9.2. Czynniki kształtujące strukturę płci w populacjach gryzoni na wyspach leśnych - podsumowanie i dyskusja
10. CZAS PRZEBYWANIA GRYZONI NA WYSPACH
10.1. Materiał
10.2. Analiza czasu przebywania trzech gatunków gryzoni na dwóch wyspach leśnych
10.3. Podsumowanie i dyskusja
11. ROZMNAŻANIE W POPULACJACH LOKALNYCH
11.1. Rozmnażanie w populacjach lokalnych nornicy rudej Clethrionomys glareolus
11.1.1. Okres aktywności rozrodczej
11.1.2. Sukces rozrodczy samic w BLISKIM i DALEKIM
11.1.3. Strategie rozmnażania samic autochtonicznych
11.1.4. Strategie rozmnażania samic imigrujących
11.1.5. Porównanie strategii rozrodczych samic w BLISKIM i DALEKIM - zagadnienia dyskusyjne
11.1.6. Liczba i zagęszczenie aktywnych płciowo samic na wyspach
11.1.7. Obecność aktywnych płciowo samców na wyspach
11.1.8. Historie pobytu na wyspach samców autochtonicznych
11.1 9. Historie pobytu na wyspach samców imigrantów
11.1.10. Czynniki wpływające na pojawianie się i pobyt samców aktywnych płciowo - zagadnienia dyskusyjne
11.1.11. Pojawianie się młodych - wyniki i zagadnienia dyskusyjne
11.1.12. Różnice warunków rozmnażania w populacjach nornicy rudej na dwóch wyspach leśnych - podsumowanie
11.2. Rozmnażanie w populacjach lokalnych myszy leśnej Apodemus flavicollis
11.2.1. Okres aktywności rozrodczej
11.2.2. Historie pobytu na wyspach aktywnych płciowo samic
11.2.3. Obecność na wyspach aktywnych płciowo samców
11.2.4. Pojawianie się młodych
11.2.5. Rozmnażanie w populacjach lokalnych i znaczenie wysp leśnych dla metapopulacji - podsumowanie
11.3. Dyskusja
12. MIGRACJE OSOBNIKÓW Z POPULACJI LOKALNYCH
12.1. Przybywanie imigrantów
12.2. Zmiany miejsca pobytu osobników C. glareolus i A. flavicollis
12.3. Okresowe emigracje z wyspy
12.4. Przyczyny i znaczenie przemieszczeń przez matrix - dyskusja
13. PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ I WNIOSKI KOŃCOWE
14. ZAKOŃCZENIE
LITERATURA
STRESZCZENIE W JĘZYKU OBCYM