Oblicza konsumpcjonizmu

Opis książki:

Wstęp
Ukształtowanie się gospodarki rynkowej w Polsce pociągnęło za sobą istotne, wielokierunkowe zmiany w wielu obszarach życia społecznego i gospodarczego, zainicjowało przekształcenia struktury społecznej, przemiany obyczajowe, zmiany w mentalności społecznej, systemach wartości itp. Ważne, godne odnotowania zmiany zaszły również w sferze systemów wartości, stylów życia oraz zachowań konsumpcyjnych współczesnych Polaków. Konsumpcja, spiritus movens wysoko rozwiniętej gospodarki kapitalistycznej, stała się również siłą napędową zachowań polskich konsumentów, wyznaczając kształt ich aspiracji życiowych, marzeń i pragnień. W systemie centralnie sterowanej gospodarki nakazowo-rozdzielczej konsumpcja była balastem dla niewydolnego systemu gospodarczego, nawoływano zatem do umiarkowania i wstrzemięźliwości, piętnując równocześnie postawy konsumpcyjne, mentalność drobnomieszczańską, dorobkiewiczostwo, co znajdowało wyraz m.in. w publicystyce tamtych czasów.
W realiach nowego systemu gospodarczego konsumpcja awansowała do rangi jednej z podstawowych wartości. Po latach konsumpcyjnej ascezy, a w niektórych okresach wręcz reglamentacji konsumpcji, posiadanie i gromadzenie dó przestało być wstydliwym reliktem postaw drobnomieszczańskich, stało się natomiast celem wielu grup społecznych, w tym odradzającej się klasy średniej.
Wielu Polaków, zauroczonych obfitością i dostępnością dotychczas nieosiągalnych dó konsumpcyjnych, rzuciło się w wir konsumpcji. Obiektem marzeń nowych pokoleń wchodzących na rynek pracy stał się poziom życia i konsumpcji szybko rosnących zastępów obrotnych i zaradnych przedsiębiorców. Posiadanie drogich, atrakcyjnych dó stało się symbolem statusu społecznego i wyznacznikiem sukcesu życiowego. Wahadło odchyliło się w drugą stronę: zgrzebną, siermiężną konsumpcję epoki realnego socjalizmu zastąpił hedonizm konsumpcyjny i pogoń za dobrami materialnymi.
Upowszechnianiu się materialistycznych systemów wartości i postaw konsumpcyjnych sprzyjał szerszy kontekst procesów globalizacji i integracji europejskiej, umożliwiający swobodny przepływ zachodnich wzorców cywilizacyjnych, stylów życia i konsumpcji. Istotnym wyróżnikiem zachodniej cywilizacji, zarówno w jej europejskim, jak i amerykańskim wydaniu, jest relatywizm, permisywizm obyczajowy oraz wysoki przeciętny poziom życia i dostatku materialnego, w którym istotną rolę odgrywa konsumpcja i wartości z nią związane.
Konsumpcjonizm jest znakiem rozpoznawczym współczesnych społeczeństw w krajach rozwiniętych gospodarczo, jednak kult posiadania i orientacja życiowa ukierunkowana na gromadzenie dó materialnych nie są bynajmniej przypisane do określonej grupy społecznej, kategorii zawodowej czy strefy geograficznej. Ostentacyjnej konsumpcji hołdować mogą najbogatsze warstwy społeczne, do wysokiego statusu materialnego aspiruje klasa średnia, o wyrwaniu się z zaklętego kręgu biedy oraz podniesieniu własnego poziomu życia i konsumpcji marzą również przedstawiciele najuboższych warstw społeczeństwa.
Konsumpcjonizm ma zatem rożne oblicza, ogarnia rożne grupy społeczne, penetruje rożne kultury, dociera do najodleglejszych zakątków świata.
Niniejsza publikacja prezentuje rożne oblicza i wymiary konsumpcjonizmu oraz uwarunkowania i czynniki sprzyjające rozpowszechnianiu się postaw konsumpcyjnych, począwszy od opisu mentalności i stylu konsumpcji amerykańskiego pokolenia baby boomu, a skończywszy na przybliżeniu marzeń i aspiracji konsumpcyjnych mieszkańców zachodniopomorskich wsi postpegeerowskich.
Różnorodność perspektyw i punktów widzenia, uwzględniająca również doświadczenia międzynarodowe, pozwala naszkicować szerszy kontekst upowszechniania się wzorców ekspansywnego konsumpcjonizmu. Autorzy mają jednak świadomość, że wybór omawianych zagadnień jest w znacznej mierze subiektywny i nie wyczerpuje złożoności problematyki.
Książka nie pretenduje do miana wyczerpującej monografii, jest raczej mozaiką rożnych problemów i punktów widzenia. Jeśli skłoni Czytelnika do refleksji nad rolą konsumpcjonizmu we współczesnym świecie, jej cel zostanie osiągnięty.

Książka "Oblicza konsumpcjonizmu" - Bogdan Mróz - oprawa miękka - Wydawnictwo Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Książka posiada 274 stron i została wydana w 2009 r.