Matka Boża

WSTĘP

Część pierwsza
MARIOLOGIA - WSPÓŁCZESNA SYTUACJA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ I ROZWÓJ

1. Kryzys

2. Nurty odrodzeniowe
2.1. Nauczanie papieskie
2.2. Nurt mariologii symbolicznej
2.3. Mariologia wyzwolenia
2.4. Na fali ekumenizmu
2.5. Kościelne ożywienie kultu
2.6. Mariofanie

3. Traktat i metody
3.1. Traktat mariologiczny
3.2. Pomocnicze metody mariologii

4. Historia mariologii
4.1. Mariologia "naturalna"
4.2. Patrystyka
4.2.1. Mariologia chrystotypiczna
4.2.2. Mariologia eklezjotypiczna
4.2.3. Mariologia pneumatologiczna
4.3. Średniowiecze
4.4. Reformacja i kontrreformacja
4.5. "Mariologia przywilejów"
4.6. Mariologia epoki Vaticanum I
4.7. Vaticanum II

5. Szkic ikony słownej Matki Bożej
5.1. Ikona Maryi
5.2. Osoba Maryi
5.2.1. Osobowy punkt wyjścia
5.2.2. Osobowe dzieje Maryi
5.2.3. Świętość osobowa
5.2.4. Miłość osobotwórcza i religiotwórcza
5.2.5. Uosobienie moralności
5.2.6. Ikona drogi
5.3. Matka całego Chrystusa
5.3.1. Dar człowieczeństwa
5.3.2. Dar historyczności
5.3.3. Dar społecznościowy
5.3.4. Dar ekonomiozbawczy
5.4. Rola w historii zbawienia
5.4.1. Maryja jako "prehistoria" Odkupiciela
5.4.2. Maryja jako "współhistoria" Jezusa
5.4.3. Maryja jako "pohistoria" Jezusa
5.5. Relacja eklezjalna
5.6. Rekapitulacja Maryjna
5.7. Sposoby oddziaływania Maryi

Część druga
MARYJA SKRYPTURYSTYCZNA

1. W świetle Starego Testamentu
1.1. Trudny punkt wyjścia
1.2. Trzy drogi ku Maryi
1.2.1. Droga doskonałościowa
1.2.2. Droga typologiczna
1.2.3. Proroctwa maryjno-eklezjalne
1.3. Protoewangelia: Rdz 3,15
1.4. Dziewica - Matka Emmanuela: Iz 7,14
1.5. Matka Mesjasza: Mi 5,1-4
1.6. Mariologia sofijna
1.6.1. Kategoria mądrości
1.6.2. Mesjasz jako Mądrość Boża
1.6.3. Maryja w perspektywie Mądrości Bożej

2. W świetle Nowego Testamentu
2.1. Pierwotne nurty tradycji mariologicznej
2.2. Niewiasta pełni czasu: Ga 4,4-5
2.3. Matka Nazarejczyka: Mk 3,32-35; 6,1-6
2.3.1. Wierzący są "matką" Jezusa: Mk 3,32-35
2.3.2. Maryja wśród mieszkańców Nazaretu: Mk 6,1-6
2.4. Ewangelia Dzieciństwa u św. Mateusza: Mt 1-2
2.4.1. Rodowód Jezusa: Mt 1,1-17
2.4.2. Narodzenie Jezusa: Mt 1,18-25  
2.4.3. Mędrcy ze Wschodu: Mt 2,1-12  
2.4.4. Ucieczka do Egiptu: Mt 2,13-15  
2.4.5. Rzeź niemowląt: Mt 2,16-18  
2.4.6. Przybycie do Nazaretu: Mt 2,19-23  
2.5. Ewangelia Dzieciństwa u św. Łukasza: Łk 1-2  
2.5.1. Joannologia lub mariologia "rodzinna ": Łk 1,5-25.57-80
2.5.2. Zwiastowanie Maryi: Łk 1,26-38
2.5.3. Nawiedzenie: Łk 1,39-45.56
2.5.4. Magnificat: Łk 1,46-55
2.5.5. Narodzenie Jezusa: Łk 2,1-7
2.5.6. Pasterze u żłóbka: Łk 2,8-20
2.5.7. Proroctwo Symeona: Łk 2,33-35
2.5.8. Maryja wobec wiary inkarnacyjnej i słowa Bożego według Łk
2.5.9. Rodowód Jezusa: Łk 3,23-38
2.6. Mariologia Janowa
2.6.1. Ciało z Maryi: J 1,14
2.6.2. Gody Mesjańskie: J 2,1-12
2.6.3. Matka eklezjalna: J 19,25-27
2.7. Niewiasta i szatan: Ap 12

3. W świetle apokryfów maryjnych
3.1. Pisma apokryficzne o Maryi
3.2. Nauka apokryfów maryjnych

Część trzecia
PREPARATORYJNA IKONA MARYI

1. W wymiarze historycznym
1.1. Personalistyczny punkt wyjścia
1.2. "Niewiasta mesjaniczna"
1.3. Historyczne pochodzenie Maryi
1.3.1. Nisza życia Maryi
1.3.2. Rodzice Maryi
1.4. Narodziny Maryi
1.5. Nadanie imienia
1.6. Pobyt w świątyni?
1.7. Ślub dziewictwa
1.8. Małżeństwo ze św. Józefem
1.9. Józefologia

2. W wymiarze osobistym
2.1. Osobowość Maryi
2.2. Duchowość Maryi
2.2.1. Bogonosicielka
2.2.2. Postawa cnót teologalnych
2.2.3. Macierzyńskość
2.2.4. Postawa dziewictwa
2.2.5. Mistyczne posłuszeństwo
2.2.6. Wierność
2.2.7. Bycie dla innych
2.2.8. Heroizm
2.2.9. Zmysł "kultury Bożej"
2.2.10. Trynitarność
2.3. Zewnętrzny wygląd Maryi
2.3.1. Piękność niezwykła
2.3.2. Przeciętność
2.3.3. Piękność duchowa
2.4. Wiek Maryi
2.4.1. Wiek wczesny i krótki
2.4.2. Wiek późniejszy i dłuższy

Część czwarta
MARYJA W NAUCZANIU KOŚCIOŁA

1. Niepokalanie Poczęta
1.1. Pierwotna nisza prawdy
1.2. W zapisach skrypturystycznych
1.3. W Kościele Ojców
1.3.1. Byt Kościoła
1.3.2. Teologia patrystyczna
1.3.3. W liturgii
1.4. W średniowieczu i czasach nowożytnych
1.5. W perspektywie ekumenicznej
1.6. Formuła dogmatyczna
1.7. Teologia niepokalanego poczęcia
1.7.1. Podstawowy sens formuły
1.7.2. Problem "długu grzechowego"
1.7.3. Sposób otrzymania łaski
1.7.4. Znaczenie historiozbawcze

2. Dziewica
2.1. Dziewica w Starym Testamencie
2.2. Maryja "zawsze dziewica"
2.2.1. Virgo perpetua
2.2.2. Przed urodzeniem
2.2.3. W urodzeniu
2.2.4. Po urodzeniu
2.3. Dogmatyczna interpretacja dziewictwa Maryi
2.3.1. Nowa metoda personalistyczna
2.3.2. "Nowe stworzenie"
2.3.3. Inicjatywa Boga
2.3.4. Pełna otwartość na Boga
2.3.5. Współtworzenie z Bogiem
2.3.6. Immaculata Ecclesia
2.3.7. Dziewicza ikona człowiecza
2.3.8. Kategoria wielkości kobiety

3. Rodzicielka Jezusa
3.1. Problem wyjściowy
3.2. Wielowymiarowość macierzyństwa Maryi
3.3. Charakter osobowy macierzyństwa Maryi
3.4. Rodzenie Chrystusa przez wiarę i chrzest

4. Theotokos - Bogarodzica
4.1. Kształtowanie się tytułu
4.1.1. Geneza biblijna
4.1.2. Pojawienie się formuły Theotokos
4.1.3. Kryzys nestoriański
4.1.4. Bogarodzica
4.2. Wykład dogmatyczny
4.2.1. Semantyczna analiza języka
4.2.2. Relacje boskie
4.2.3. Istota macierzyństwa Bożego
4.3. Teorie wyjaśniające
4.3.1. Teoria modalistyczna
4.3.2. Teoria leonińska
4.3.3. Teoria ekonomiozbawcza
4.3.4. Teoria "Bogurodzicy"

5. Pośredniczka "w Chrystusie"
5.1. Rozumienie pośrednictwa
5.1.1. Z historii pojęcia
5.1.2. Podstawowa struktura pośrednictwa
5.1.3. Trzy modalności pośrednictwa
5.2. Próby określenia roli Maryi w pośrednictwie Chrystusa
5.2.1. Wymowa tytułów tradycyjnych
5.2.2. Podstawowe stanowiska teologów
5.2.3. Próba dookreślenia pośrednictwa Maryi
5.3. "Pasma" pośrednictwa Maryi
5.3.1. Ontologiczno-inkarnacyjne
5.3.2. Prozopoiczno-paschalne
5.3.3. Doskonałościowo-zasługujące

6. Matka Kościoła
6.1. Z historii tytułu
6.2. Próba wykładu teologicznego
6.2.1. Ujęcie syntetyczne
6.2.2. Przed-Kościół
6.2.3. "Urodzenie Kościoła"
6.2.4. Matka królestwa
6.2.5. Paschalna Matka Kościoła
6.2.6. Pleromiczna Matka Kościoła
6.2.7. Matka ekumeniczna

7. Ikona Kościoła
7.1. Żywy obraz
7.2. Dziewica, członek i ikona Dziewicy Kościoła
7.3. Ikona Kościoła jako Matki
7.4. Ikona oblubieńcza
7.4.1. Ikona Kościoła Oblubienicy
7.4.2. Ikona wzorcza eklezjalnie

8. Matka eschatologiczna
8.1. Matka paruzji wielkiej
8.2. Matka paruzji indywidualnej

9. Uniwersalna Matka duchowa
9.1. Osobliwość pojęcia
9.2. Z historii prawdy o macierzyństwie duchowym
9.3. Natura macierzyństwa duchowego Maryi

10. Szafarka wszystkich łask
10.1. Pojęcie
10.2. Charakter szafarstwa
10.3. Podstawy biblijne
10.4. Szafarstwo Maryi
10.4.1. Zakresy
10.4.2. Zasięg

11. Matka rodziny
11.1. Kościół rodziny
11.2. Matka inkarnacyjna
11.3. Matka paschalna
11.4. Matka pneumatologiczna

12. Matka narodu
12.1. Naród w Kościele
12.2. Matka społeczności żywych

13. Wzięta do nieba
13.1. Kształtowanie się prawdy o wniebowzięciu Maryi
13.1.1. Terminologia
13.1.2. Pojmowanie wniebowzięcia
13.1.3. Podstawy biblijne prawdy o wniebowzięciu Maryi
13.1.4. Tradycja pozabiblijna
13.1.5. Definicja dogmatyczna
13.1.6. Racje teologiczne
13.2. Teologia wniebowzięcia
13.2.1. Problem śmierci Maryi
13.2.2. Tajemnica historiozbawcza
13.2.3. Zdarzenie jedyne po Chrystusie
13.2.4. Charakter faktu wniebowzięcia
13.2.5. Obecność Maryi w Kościele

Część piąta
KULT MATKI BOŻEJ

1. Wokół pojęcia kultu
1.1. Termin
1.2. Charakter personalny
1.3. Dwa współelementy
1.4. Zmysł kultu

2. Różne rodzaje kultu

3. Specyfika struktury kultu maryjnego
3.1. Relacja do kultu Bożego
3.2. Podstawy czci wobec Maryi
3.3. Pasma kultowe

4. Rozwój kultu maryjnego
4.1. Współczesny stan kultu
4.2. Biblijna geneza kultu maryjnego
4.3. Początki kultu w tradycji

5. Elementy maryjnego kultu relatywnego
5.1. Kult obrazów maryjnych
5.2. Prawda ikonalna
5.3. Kult relikwii maryjnych
5.4. Wezwanie do kultu prawidłowego

Część szósta
WYBRANE STUDIA MARIOLOGICZNE

1. Maryja w teologii polskiej
1.1. Cechy charakterystyczne mariologii polskiej na tle Kościoła powszechnego
1.2. Na tablicach serc polskich
1.3. Osoba Maryi
1.4. Udział w historii zbawienia
1.5. Maryja a Kościół
1.6. Kształtowanie się tytułu "Matka Kościoła"
1.7. Mariologia lubelskiej szkoły biblijnej
1.8. Maryjność ludowa
1.8.1. Z ludowego kultu maryjnego - Kębło
1.8.2. Maryja w polskiej poezji i pieśni
1.9. Maryjna pedagogia narodu według prymasa Stefana Wyszyńskiego
1.10. Polska ikona słowna Maryi według kardynała Karola Wojtyły
1.10.1. Współikona
1.10.2. Rodzicielska świętość
1.10.3. W służbie genesis
1.10.4. Prehistoria zbawienia
1.10.5. Matka Kościoła i chrześcijan

2. Maryja jako żywa pamięć Kościoła. Z mariologii Jana Pawła II
2.1. Osoba
2.2. Historia zbawienia
2.3. Relacja do Chrystusa
2.4. Maryja w encyklice Redemptoris Mater

3. Szkice mariologiczne
3.1. Duchonosicielka - Siergiej Nikołajewicz Bułgakow
3.2. Z polskiej mariologii personalistycznej - Jerzy Buxakowski
3.3. Maryja - ikona tajemnicy - Bruno Forte
3.4. Maryja jako wzór człowieczeństwa - Jean Guitton
3.5. Z nowszej mariologii prawosławnej - Aleksis Kniazeff
3.6. Mariologia historiozbawcza - René Laurentin
3.7. Niepokalane poczęcie w oczach teologa prawosławnego Aleksandra Aleksiejewa Lebie-diewa
3.8. Rola Maryi w Nowym Przymierzu - Ignace de la Potterie
3.9. Pośrednictwo Maryi - Jan Paweł II
3.10. Maryja jako ikona całkowita - Karl Rahner
3.11. Z mariologii protestanckiej - Max Thurian
3.12. Ikona słowna Maryi - Antoni Węgrzynowicz
3.13. Znaczenie pobożności maryjnej - Jan Żukowski

4. Dopowiedzenia do wykładu mariologicznego
4.1. Maria - Ewa
4.2. Kult bogini - matki
4.3. Mariologia kaznodziejska w XV wieku
4.4. Rekapitulacja maryjna
4.5. Matka zawierzenia
4.6. Matka nadziei
4.7. Rola Maryi w historii zbawienia
4.8. Matka Boża jako "pierwsza chrześcijanka"
4.9. Maryja jako świadek Chrystusa
4.10. Chrystocentryzm kultu Maryi
4.11. Kult Serca Maryi
4.12. Matka "Siedmiobolesna"
4.13. Święty Józef - prawny mąż Maryi
4.14. Niepokalane poczęcie - harmonia prawd
4.15. Z rozwoju nauki o wniebowzięciu
4.16. Macierzyństwo duchowe Matki Bożej
4.17. Matka całego Chrystusa
4.18. Maryja a Kościół ( opr. Waldermar Fac )
4.18.1. Maryja a Kościół w Lumen gentium
4.18.2. Maryja a Kościół w Katechizmie Kościoła Katolickiego
4.19. Historiozofia wesela w Kanie Galilejskiej ( opr. Mirosław Kowalczyk )

5. Maryja - Wielki znak na współczesnym niebie
5.1. Znak Wielki
5.2. Na współczesnym niebie
5.2.1. Obraz Trójcy
5.2.2. Matka Kościoła
5.2.3. Matka życia
5.2.4. Służebnica Pańska
5.3. Obleczona w słońce

POSŁOWIE ( ks. Mirosław Kowalczyk )
BIBLIOGRAFIA ( ks. Antoni Nadbrzeżny )
INDEKS OSOBOWY ( ks. Mirosław Kowalczyk )