Tematy trudne. Sytuacje badawcze

Opis książki:

Książka zawiera dziewięć tekstów przedstawicieli antropologii kulturowej, socjologii, pedagogiki, historii oraz psychologii klinicznej. Zbudowanie zespołu złożonego z reprezentantów tych dyscyplin było możliwe dzięki temu, że wszyscy oni pracują metodami jakościowymi. Wychodzą od swoich doświadczeń badawczych, koncentrując się wokół jednego zagadnienia, tytułowych tematów trudnych, które połączyło wszystkich na różnych etapach ich pracy.

Tematy trudne to metafora opisująca sytuacje, z którymi można się spotkać uprawiając badania zorientowane na poznawanie świata poprzez interakcję z innym człowiekiem. Składają się na nie cudze traumy i problemy lżejszego formatu, których badacze stają się świadkami lub nawet powiernikami oraz często pomagają je pokonać. Tematy trudne oznaczają także teren, gdzie uczony wpada w swoisty system manipulacji i rozgrywek wewnętrznych często poza swoją wolą oraz świadomością. Mogą to być miejsca i sprawy związane z różnego rodzaju konfliktami i napięciami.

W tekstach przedstawiono właśnie tego typu sytuacje i zmienne, które znacząco wpływają na warsztat badawczy. W poszczególnych rozdziałach pokazano jak naukowcy przekraczają znane im możliwości poznawcze, ponieważ sytuacje trudne, w jakich się znaleźli, czasami wymagają od nich zarówno zmiany postawy, przemyślenia metodologii, weryfikacji praktyki badawczej, jak i refleksji nad wymogami etycznymi towarzyszącymi ich pracy. Autorzy mierzą się z barierami poznania, rozumienia i opisu - dowodzą tym samym rozwoju wiedzy.

W publikacji odsłonięto zaplecze pracy naukowej. W ten sposób powstał opis nauki żywej, która niemal dzieje się na oczach czytelników. Autorzy przybliżają obszary i grupy społecznie wykluczone i stygmatyzowane oraz tereny konfliktogenne, m.in. w sensie etnicznym. Zajmują się np. tym, jak od wewnątrz funkcjonują następujące struktury: więzienie, schronisko dla bezdomnych, azyl dla uchodźców. Większość autorów nadal pracuje nad opisywanymi tutaj zagadnieniami. Dzięki opisowi własnych doświadczeń badawczych wykraczają poza kwestie czysto teoretyczne.

Książkę można rekomendować jako literaturę pomocniczą studentom kierunków humanistycznych, gdzie ważne są metody jakościowe. Do dyscyplin tych należą: antropologia kulturowa, socjologia, pedagogika, psychologia, psychologia międzykulturowa, historia, także zarządzanie, resocjalizacja i pomoc społeczna oraz specjalności zajmujące się organizacjami.

Książka "Tematy trudne. Sytuacje badawcze" - Inga B. Kuźma (red.) - oprawa miękka - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Książka posiada 220 stron i została wydana w 2013 r.