pokaz koszyk
rozwiń menu
tylko:  
Tytuł książki:

Dialog w cieniu Auschwitz

Dane szczegółowe:
Wydawca: Vocatio
Oprawa: twarda
Ilość stron: 268 s.
Wymiar: 155x210 mm
EAN: 9788371461392
ISBN: 83-7146-139-9
Data:2001-01-03
Cena wydawcy: 27.00 złpozycja niedostępna

Opis książki:

Dialog w cieniu Auschwitz to kontynuacja problematyki podjętej w książce Rozmowy o dialogu (Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 1996). Na tamtą książkę złożyły się teksty dwudziestu trzech wywiadów udzielonych w latach 1990-1995, a dotyczących rozmaitych zagadnień dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego, po których następowała bardzo osobista Rozmowa z samym sobą. Były to rozmowy prasowe oraz wywiad radiowy, których udzieliłem w okresie, gdy dialog międzyreligijny w Polsce i dialog polsko-żydowski został zapoczątkowany i rozwijał się. Książka doczekała się wielu recenzji i omówień, których Autorom jestem szczerze wdzięczny. Na jej kanwie odbyło się w Chicago zakrojone na szeroką skalę konwersatorium, w którym wzięli udział wybitni przedstawiciele Polonii amerykańskiej. Rozmowy o dialogu były też przedmiotem lektur i refleksji studentów seminarium ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej. Dr Eugeniusz Sakowicz, który je w ten sposób wykorzystał, opracował następnie cenny Dekalog dialogu, zamieszczony w wydanym w dużym nakładzie przez Księży Werbistów Kalendarzu Słowa Bożego na 1999 rok. To oddziaływanie książki bardzo mnie cieszy i potwierdza, że istnieje ogromne zapotrzebowanie, na publikacje uprzystępniające naturę i cele dialogu międzyreligijnego. W pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych dialog ukonstytuował się i poczynił znaczne postępy. Znamienne jednak, że - zwłaszcza pod koniec tego okresu - natrafiał na coraz większe przeszkody i trudności. Nie brakowało ich i wcześniej, gdy wiele inicjatyw, nawet takich, które były podejmowane przez oficjalne i powołane przez Kościół gremia i instytucje, pomijano milczeniem i bagatelizowano. Z czasem ten dziwny proces przybierał na sile. Towarzyszyły mu próby monopolizowania dialogu, polegające między innymi na dobieraniu - po obydwu stronach - wygodnych rozmówców. Apogeum trudności przypadło na przełom 1997 i 1998 roku i miało związek z nowym konfliktem wokół rzeczywistości i symboliki Auschwitz. Tym razem zarzewiem napięć stało się poczynienie stronie żydowskiej obietnicy usunięcia krzyża z tak zwanego żwirowiska w bliskim sąsiedztwie budynku Starego Teatru, gdzie narodowi socjaliści w 1941 roku rozstrzelali stu pięćdziesięciu dwóch Polaków. Książka Dialog w cieniu Auschwitz jest zbiorem kolejnych dwudziestu pięciu wywiadów, udzielonych od początku 1996 do końca maja 1998 roku na łamach prasy polskiej, amerykańskiej i kanadyjskiej. Rozmowy te odzwierciedlają trudności wewnącrzkatolickie oraz trudności o charakterze międzyreligijnym, to znaczy katolicko- -żydowskim. Pierwsze miały dwojaki charakter. Pochodziły od tych osób i kręgów w Kościele, które wciąż obawiają się dialogu z Żydami, nie wierząc w jego sens ani powodzenie. Znalazło to wyraz w napięciach, jakie pojawiły się w lecie 1996 roku z powodu katechez radiowych wygłoszonych w Radiu "Maryja" 3. Znacznie ważniejsze i trudniejsze do przezwyciężenia są jednak te napięcia wewnątrzkatolickie, które wyrosły z prób monopolizowania dialogu i dobierania takich rozmówców, którzy mówiliby to, co się uczestnikom dialogowania podoba i czego chcą słuchać. Taka strategia ma w Polsce długą tradycję, sięgającą okresu "przeddialogowego", gdy niektóre środowiska opiniotwórcze czyniły wiele, aby ukazać Polakom racje i wrażliwość żydowską, natomiast nie zrobiły nic albo prawie nic w odwrotnym kierunku. Do czego to doprowadziło, widać najlepiej na przykładzie tak krzywdzącego dla Polski i Polaków sporu wokół klasztoru sióstr karmelitanek w Oświęcimiu. Scenariusz tamtego konfliktu usiłowano powtórzyć w związku z krzyżem na żwirowisku. W takiej sytuacji obustronne kontakty stają się namiastką rzetelnego dialogu. Co więcej, mają zgubne skutki, bo zamiast powiększać wzajemną wiedzę i szacunek oraz sprzyjać porozumieniu i pojednaniu, tworzą złudzenia i usiłują nimi karmić innych. Trudności i wyzwania pojawiające się na wewnątrzkatolickiej oraz międzyreligijnej płaszczyźnie dialogu znalazły wyraźny oddźwięk w rozmowach i wywiadach, których udzieliłem w Polsce i za oceanem. Z książki w pewien sposób dokumentującej meandry i przebieg dialogu katolicko- i polsko-źydowskiego wynika, że największym wyzwaniem dla niego nadal pozostaje rzeczywistość i symbolika Auschwitz. Tutaj spotykają się nie tylko dwa często zupełnie odmienne sposoby myślenia i działania, lecz i dwie odmienne wrażliwości, które znajdują ujścia w emocjach. Racjonalizowanie symboli jest zawsze przedsięwzięciem niewykonalnym. Jeszcze bardziej dramatyczne skutki przynoszą spory o symbole oraz lekceważenie wrażliwości jednej ze stron. Przekładając to na konkretne sprawy, gorsząca i złudna jest łatwość, z jaką niektórzy rozmówcy ze strony katolickiej i polskiej podejmują zobowiązania wobec strony żydowskiej, których nie są w stanie dotrzymać. A dotrzymać ich nie mogą, bo ani należycie nie ukazują żydowskim partnerom wrażliwości polskiej i katolickiej, ani nie czynią zbyt wiele, aby uczciwie i spokojnie przedstawić katolikom i Polakom godną szacunku wrażliwość żydowską. W tle tych napięć pozostaje sprawa odniesienia się do dziejów koegzystencji chrześcijańsko-żydowskiej, która w ostatnich latach zajmowała wiele miejsca w refleksji Kościoła katolickiego. Znalazło to wyraz pod koniec października 1997 roku podczas kolokwium w Watykanie poświęconego korzeniom antyjudaizmu w środowisku chrześcijańskim. Te napięcia i spory przesądziły o kształcie i rezultatach dialogu, co dobrze uwidocznia lektura wywiadów. Także tym razem w książce znalazły się wszystkie wywiady, których udzieliłem. Znamienne, że jest ich dwa więcej niż w Rozmowach o dialogu, aczkolwiek obejmują okres o połowę krótszy. W tym okresie pozostawałem nadal mocno włączony w dialog, zarówno instytucjonalnie, jak i na poziomie i szczeblach nieformalnych. Byłem wiceprzewodniczącym Komisji Episkopatu Polski do Dialogu z Judaizmem (1994-1996), a po zmianach w strukturach Konferencji Episkopatu (1996) konsultorem Rady do Spraw Dialogu Międzyeligijnego oraz członkiem Komitetu do Dialogu z Judaizmem; dyrektorem Instytutu Dialo-gu Katolicko-Judaistycznego, powołanego w 1994 roku przy Akademii Teologii Katolickiej; członkiem Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum w Oświęcimiu i Rady Fundacji Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau; członkiem utworzonej w maju 1998 roku Rady przy Pełnomocniku Rządu RP do Spraw Realizacji Rządowego Strategicznego Programu Oświęcim skiego, a także - od lata 1998 roku - nowo utworzonej Rady Muzealnej Państwowego Muzeum w Oświęcimiu. Do 18 lutego 1998 roku pełniłem funkcję współprzewodniczącego Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. Zrezygnowałem, gdy Rada poszła w kierunku, który uniemożliwił ukazywanie i urzeczywistnianie w odpowiednim stopniu perespektywy katolickiej. Wiosną 1996 i wiosną 1997 roku przebywałem w Stanach Zjednoczonych kontynuując wcześniejsze inicjatywy dialogowe w Chicago, zaś na przełomie stycznia i lutego 1998 roku - w Kanadzie, na zaproszenie Konsulatu RP w Toronto. Poszczególne nurty tej działalności w kraju i za granicą są rozpoznawalne w rozmowach zamieszczonych wcześniej w prasie, a teraz w książce. W niniejszej książce zostały zachowane oryginalne tytuły wywiadów, zaś ich teksty przytoczone w całości zostały przejrzane pod względem językowym i redakcyjnym. Powtarzają się w nich pewne wątki, które podejmowano w różnych miejscach i czasie, co pozwala zauważyć, czy i w jakim stopniu dokonywał się rozwój i postęp w tej lub innej sprawie. Ponownie dziękuje wszystkim Rozmówcom, których dociekliwość pozwoliła raz jeszcze określić, na czym polega dialog katolicko- i polsko-żydowski, na jakie trudności natrafia i przed jakimi wyzwaniami staje. ks. Waldemar Chrostowski Warszawa, l lutego 1999 roku

Książka "Dialog w cieniu Auschwitz" - ks. prof. Waldemar Chrostowski - oprawa twarda - Wydawnictwo Vocatio.

Spis treści:

Przedmowa

Wprowadzenie

Dialog przy otwartej kurtynie
Rozmawia Violetta Piszczek
„Dziennik Chicagowski" — Polish Daiły Ethnic News

Terapia dialogu
Rozmawia Ewa K. Czaczkowska
„Rzeczpospolita"

Nie urodziliśmy się przyjaciółmi
Rozmawia Jerzy Sławomir Mac
„Wprost"

Trudna rozmowa o trudnym dialogu
Rozmawia Dorota Narewska
„Stówo — Dziennik Katolicki"

Dialog powinien prowadzić do lepszego poznania rozmówcy
Rozmawia Wojciech A. Wierzewski
„Dziennik Związkowy" — Polish Daiły News

Pokusa „prywatnej pryncypialnosci"
Rozmawia Jacek Siatkowski
„Dziennik Zachodni"

Zawierzyć Bogu
Rozmawiają Roman Harmata i Piotr K. Domaradzki
„Nowe Życie"

Dialog bywa instrumentalizowany
Rozmawiają Grzegorz Górny i Rafał Tichy
„Fronda"

Musimy budować nowa teologię judaizmu
Rozmawia Grzegorz Polak
Serwis Prasowy Katolickiej Agencji Informacyjnej

Dwa poziomy dialogu
Rozmawia Milena Kindziuk, współpraca Anna Grzegorzewska
„Życie"

Potrzebny rachunek sumienia
Rozmawia Jacek Siatkowski
„Dziennik Zachodni"

Auschwitz-Birkenau bez Boga?
Rozmawia Piotr Semka
„Życie"

Dzień Judaizmu po katolicku
Rozmawia Jolanta Piasecka
Serwis Prasowy Katolickiej Agencji Informacyjnej

Czy taki dialog ma sens?
Rozmawia Wiesław Magiera
„Głos Polski" — Tygodnik Polaków w Kanadzie

Krzyż w Oświęcimiu jest — i powinien tam pozostać
Rozmawia Milena Kindziuk
„Gość Niedzielny"

Bronimy krzyża i gwiazdy Dawida
Rozmawia Tomasz Sakiewicz
„Gazeta Polska"

Droga donikąd?
Rozmawia Jarosław Zalesiński
„Rejsy — Dziennik Bałtycki"

Dobro jest mniej widoczne
Rozmawia Ewa Poliszot
„Centrum" — Miesięcznik Informacyjny Polskiego Centrum Kultury im. Jana Pawia II w Mississauga

Dwie tożsamości i dwie pamięci
Rozmawia ks. Marian Gil
„Rodzina. Radio »Maryja«" — Katolickie Studio Młodych

Dialog Kościoła z Żydami i judaizmem
Rozmawia Halina Marash
„Pielgrzym" — Czasopismo Katolików Polskich

Refleksje nad Shoah
Rozmawia Wiesław Luka
„Prawo i Życie"

W rozmowie z Żydami nie musimy mieć kompleksów
Rozmawiają Zbigniew Bełz i Andrzej Kumor
„Gazeta"

Dialog to nie zamazywanie różnic!
Rozmawia Marcin Przeciszewski
Serwis Prasowy Katolickiej Agencji Informacyjnej

Kościół nie stroni od rachunku sumienia
Rozmawiają Zbigniew Bełz i Andrzej Kumor
„Gazeta"

Dialog nie polega na ustępstwach
Rozmawia Ewa K. Czaczkowska
„Rzeczpospolita"

Zamiast zakończenia

Bibliografia