Cmentarz żydowski w Tarnowie. Studia Judaica-Cracoviensia. Series Fontium. Tom 6

Opis książki:

Przez długie wieki Polska była wspólnym domem Polaków i Żydów, którzy znaleźli tutaj swoją drugą ojczyznę. Stworzyli w Polsce odrębne formy religijności, specyficzną obyczajowość, a także własną bogatą kulturę. Również Tarnów, w którym przed wybuchem II wojny światowej mieszkało ponad 25 000 Żydów, czyli około 44 procent ogółu mieszkańców, był miejscem wspólnego życia. Owo współżycie niosło wiele wzlotów i upadków, cierpień i radości. W ostatecznym rozrachunku żydowski współudział w budowaniu Tarnowa jest ogromny, a niegdysiejsza znacząca obecność Żydów w tym mieście nie podlega dyskusji. O dziejach społeczności żydowskiej w Tarnowie przypominają skarby kultury żydowskiej. Jednym z najcenniejszych jest cmentarz. Napisanie tej książki miało na celu pokazanie znaczenia cmentarza żydowskiego w Tarnowie i potrzeby zachowania go w krajobrazie tego miasta, gdyż przede wszystkim od troski tarnowian będzie zależeć przetrwanie tego zabytku. Ważne jest bowiem uświadomienie, że jest on wysokiej klasy i stanowi dobro nas wszystkich. Jest on zarówno zabytkiem sztuki sepulkralnej, jak i świadectwem kultury nie tylko tarnowskich Żydów, ale w ogóle Żydów polskich. Można się nawet pokusić o stwierdzenie, że książka jest szkicem historii Żydów tarnowskich, poprzez ukazanie ich cmentarza i osób na nim spoczywających. W tym przypadku wykorzystane zostały źródła pozornie drugorzędne. W sytuacji gdy brak jest źródeł podstawowych (np. archiwum gminy), mogą one w znacznej mierze je zastępować, a ich analiza otwiera nowe perspektywy badawcze. Szczególna wartość tego cmentarza wynika nie tylko z jego wieku. Najstarsze nagrobki pochodzą bowiem z XVII stulecia i w Polsce jest kilka cmentarzy ze starszymi nagrobkami. To, co go wyróżnia - to fakt, że jest tutaj przegląd form nagrobków i inskrypcji powstałych od XVII do XX wieku. Zebrany materiał pozwala na stworzenie całościowego obrazu i ukazanie cmentarza jako zjawiska kulturowego. Służyły temu opisy cmentarza i nagrobków, ich typów, symboliki i charakterystyki inskrypcji. Organizacja cmentarza odpowiadała tradycji żydowskiej. Zestawienie informacji o stanie obecnego cmentarza ukazuje jego zależności od przepisów religijnych odnoszących się do cmentarzy i pochówku zmarłych.

Książka "Cmentarz żydowski w Tarnowie. Studia Judaica-Cracoviensia. Series Fontium. Tom 6" - Leszek Hońdo - oprawa twarda - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.