5 Dywizja Piechoty

Opis książki:

Praca o 5. Dywizji Piechoty w dziejach oręża polskiego jest książką z cyklu historii polskich dywizji piechoty i brygad zwanych w II Rzeczypospolitej jednostkami wielkimi a w powojennej nomenklaturze związkami taktycznymi. Cechą powstałych opracowań -4., 8., 9. i 5. dywizji oraz Pomorskiej i Mazowieckiej Brygady Kawalerii -jest prezentowanie historii jednostek noszących tę samą numerację. Autorzy nie tworzą więc historii jednej dywizji, lecz przedstawiają tradycje dywizji noszących nr 5 w historii naszego wojska. Pierwszy raz taka dywizja wystąpiła w wojnie polsko-rosyjskiej 1830-1831 r. Łącznie było ich sześć, a po wliczeniu "Dywizji Polskiej" utworzonej w 1808 r. siedem. Pierwsza - Księstwa Warszawskiego - organizowana w kraju biła się w Hiszpanii, a następnie w Rosji. Pozostałość wyginęła w Niemczech. 5. dywizja powstania listopadowego powstała w kwietniu 1831 roku. Wyróżniła się w bitwie pod Ostrołęką, a złożyła broń przed Austriakami. W I wojnie światowej najpierw powstała 5. dywizja na Ukrainie, która złożyła broń po bitwie pod Kaniowem przed Niemcami. Jej kontynuacją była syberyjska 5. dywizja - powstała nad Wołgą. Po walkach na Syberii złożyła broń przed Rosjanami. Jej resztki powróciły do kraju, gdzie odtworzono ją jako Brygadę Syberyjską. W Polsce istniała już 5. Dywizja Piechoty Wojska Polskiego. Biła się ona w walkach o niepodległość i granice. W 1939 r. 5. dywizja broniła Warszawy. Nową zaczęto tworzyć w 1941 roku na Powołżu. Po połączeniu z 6. dywizją utworzono 5. Kresową Dywizję Piechoty, która szczególnie wyróżniła się pod Monte Cassino. 5. Saską Dywizję Piechoty utworzono w 1944 r. na froncie wschodnim. Szczególnie wyróżniła się w bojach na Łużycach. Ta ostatnia po wojnie stanęła garnizonem na Dolnym Śląsku. W 1990 r. zmieniła nazwę z "Saskiej" na "Kresową". Praca powstała w oparciu o bogatą literaturę przedmiotu. Istnieje dużo materiałów omawiających dzieje "Dywizji Gdańskiej" i 5. dywizji czasu powstania listopadowego. Wiele materiału dotyczy historii 5. Dywizji Piechoty lat 1919-1921, bowiem istnieją historie wszystkich pułków wchodzących w skład tej dywizji. Wydrukowano również historie pułków jazdy i artylerii, których pododdziały wspierały 5. dywizję w okresie walk o niepodległość i granice. Równie bogata jest literatura poświęcona 5. dywizji okresu II wojny światowej walczącej w kampanii wrześniowej, w Armii Krajowej, na Zachodzie i Wschodzie. Praca kierowana jest głównie do żołnierzy Wojska Polskiego, kombatantów, nauczycieli historii, studentów oraz tych wszystkich czytelników, dla których patriotyczne postawy Polaków prezentowane w okresie blisko 200 lat w warunkach ekstremalnie trudnych w okresach polskiej historii, nie poszły w cień zapomnienia.

Edward Kospath-Pawlowski

Książka "5 Dywizja Piechoty" - Edward Kospath-Pawłowski, Piotr Matusak, Dariusz Radziwiłłowicz, Tadeusz Rawski - oprawa miękka - Wydawnictwo Ajaks.