| Dane szczegółowe: | |
| Wydawca: | Wolters Kluwer business |
| Format: | |
| Ilość stron: | 456 s. |
| Zabezpieczenie: | plik z zabezpieczeniem watermark |
| EAN: | 9788382231441 |
| Data: | 2025-07-17 |
118.00
pozycja dostępna
Wyślemy w czasie: 24 h
×
1 / 1
Opis e-booka:
W książce scharakteryzowano pojęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego na tle podstawowych instytucji ksiąg wieczystych oraz postępowania wieczystoksięgowego.Odpowiednio ukształtowany zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym odgrywa istotną rolę dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego nieruchomościami. Jest kompromisem pomiędzy zapewnieniem szybkości i sprawności postępowania wieczystoksięgowego a prawdziwością wpisów w księdze wieczystej. Sąd wieczystoksięgowy dysponuje niezbędnymi instrumentami prawnymi do ustalenia, czy na podstawie dostępnego w postępowaniu wieczystoksięgowym materiału dowodowego nastąpiła zmiana stanu prawnego nieruchomości oraz czy nie istnieją znane mu przeszkody do jej ujawnienia w księdze wieczystej. W związku z tym ograniczona kognicja sądu wieczystoksięgowego stanowi rzeczywistą gwarancję bezpieczeństwa obrotu prawnego nieruchomościami.
Adresaci:
Publikacja jest adresowana do sędziów, referendarzy sądowych, adwokatów, radców prawnych i notariuszy oraz wszystkich uczestników rynku nieruchomości.
E-book „Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym” - Wydawca: Wolters Kluwer business. Cena 118.00 zł. Zapraszamy na zakupy! Zapewniamy szybką realizację zamówienia.
Spis treści:
Wykaz skrótów .. 13
Wstęp ... 17
Rozdział 1
Bezpieczeństwo obrotu prawnego nieruchomościami . 31
1.1. Wprowadzenie 31
1.2. Filozofi cznoprawna koncepcja bezpieczeństwa
prawnego . 33
1.2.1. Leksykalne ujęcie pojęcia bezpieczeństwa ... 33
1.2.2. Bezpieczeństwo jako prawo człowieka . 37
1.2.3. Pojęcie bezpieczeństwa prawnego . 40
1.2.4. Zasada zaufania obywateli do państwa
i stanowionego przez nie prawa . 42
1.2.5. Problem sprawiedliwości i niesprawiedliwości
prawa . 45
1.2.6. Wnioski . 50
1.3. Pojęcie obrotu prawnego nieruchomościami . 51
1.3.1. Pojęcie i rola rynku nieruchomości .. 51
1.3.2. Nieruchomość jako podstawowa kategoria
prawa wieczystoksięgowego ... 56
1.3.3. Część nieruchomości jako przedmiot prawa
ujawnionego w księdze wieczystej 62
1.3.4. Prawne formy władania nieruchomościami
a obrót prawny nieruchomościami ... 64
1.3.5. Umowa jako podstawa obrotu prawnego
nieruchomościami ... 71
1.3.6. Wnioski . 74
1.4. Zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego
nieruchomościami jako przejaw realizacji
konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa
prawnego . 74
1.4.1. Pojmowanie konstytucyjnych zasad prawnych .. 74
1.4.2. Zasada demokratycznego państwa prawnego . 79
1.4.3. Państwo prawne w świetle orzecznictwa
Trybunału Konstytucyjnego .. 84
1.4.4. Bezpieczeństwo prawne a pewność prawa ... 87
1.4.5. Szybkość i sprawność postępowania
wieczystoksięgowego a pewność obrotu
nieruchomościami ... 89
1.4.6. Wnioski . 97
1.5. Konstytucyjna ochrona własności i prawo
do prywatności a księgi wieczyste ... 98
1.5.1. Konstytucyjne pojęcie prawa własności
i jego ochrona ... 98
1.5.2. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych
a konstytucyjna ochrona własności .. 101
1.5.3. Konstytucyjna zasada ochrony prawa
do prywatności . 110
1.5.4. Jawność formalna ksiąg wieczystych 111
1.5.5. Formalna zasada jawności ksiąg wieczystych
a konstytucyjna ochrona prawa do prywatności .. 119
1.5.6. Wnioski . 123
1.6. Podsumowanie ... 124
Rozdział 2
Istota ksiąg wieczystych i postępowania
wieczystoksięgowego 127
2.1. Wprowadzenie 127
2.2. System ksiąg wieczystych .. 128
2.2.1. Powstanie i ewolucja polskiego systemu
wieczystoksięgowego ... 128
2.2.2. Przedmiot ksiąg wieczystych. Realny system
ksiąg wieczystych . 137
2.2.3. Funkcje ksiąg wieczystych . 144
2.2.4. Elektroniczna księga wieczysta .. 149
2.2.5. Wpis w księdze wieczystej .. 151
2.2.6. Wnioski . 156
2.3. Zasady ksiąg wieczystych .. 157
2.3.1. Rodzaje zasad ksiąg wieczystych ... 157
2.3.2. Charakterystyka zasad ustrojowych
i materialnoprawnych ksiąg wieczystych . 159
2.3.3. Zasada jawności materialnej ksiąg wieczystych
a domniemania związane z wpisem . 161
2.3.4. Zasada pierwszeństwa prawa wpisanego
przed niewpisanym . 167
2.3.5. Zasada pierwszeństwa praw wpisanych ... 170
2.3.6. Wnioski . 172
2.4. Ujęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego . 173
2.4.1. Problemy proceduralne postępowania
wieczystoksięgowego ... 173
2.4.2. Wpis dokonany uprzednio jako punkt
wyjścia ujawnienia zmiany stanu prawnego
nieruchomości .. 177
2.4.3. Porównanie stanu prawnego ujawnionego
w księdze wieczystej ze stanem prawnym
przedstawionym w żądaniu wniosku ... 180
2.4.4. Zakres czasowy skuteczności wpisu.
Moc wsteczna wpisu 185
2.4.5. Ochrona praw uczestników w postępowaniu
wieczystoksięgowym ... 190
2.4.6. Wnioski . 193
2.5. Niezgodność stanu prawnego nieruchomości
ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym
stanem prawnym 194
2.5.1. Charakter i cel postępowania
wieczystoksięgowego ... 194
2.5.2. Stan prawny ujawniony w księdze wieczystej . 197
2.5.3. Sposoby usunięcia niezgodności pomiędzy stanem
prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze
wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym 203
2.5.4. Stosunek postępowania wieczystoksięgowego
do postępowania o usunięcie niezgodności stanu
prawnego ujawnionego w księdze wieczystej
z rzeczywistym stanem prawnym . 207
2.5.5. Charakter prawny roszczenia o uzgodnienie stanu
prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze
wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym .. 210
2.5.6. Wnioski . 214
2.6. Podsumowanie ... 215
Rozdział 3
Elementy kognicji sądu wieczystoksięgowego 217
3.1. Wprowadzenie 217
3.2. Struktura kognicji sądu w postępowaniu
wieczystoksięgowym . 219
3.2.1. Ustawowe ramy kognicji sądu
wieczystoksięgowego ... 219
3.2.2. Dwutorowość postępowania o ujawnienie
zmiany stanu prawnego nieruchomości
a zasada legalizmu ... 223
3.2.3. Pojęcie podstawy wpisu a pojęcie podstawy
rozstrzygnięcia wniosku o wpis 228
3.2.4. Podstawa rozstrzygnięcia w postępowaniu
wieczystoksięgowym a kognicja sądu
wieczystoksięgowego ... 231
3.2.5. Kognicja sądu wieczystoksięgowego
w kontekście przeszkód do wpisu . 233
3.2.6. Wnioski . 238
3.3. Badanie treści i formy wniosku wieczystoksięgowego
oraz treści księgi wieczystej .. 239
3.3.1. Forma i treść wniosku wieczystoksięgowego .. 239
3.3.2. Badanie formy wniosku wieczystoksięgowego
składanego przez wnioskodawcę ... 244
3.3.3. Badanie treści wniosku przez sąd
wieczystoksięgowy ... 247
3.3.4. Wnioski wieczystoksięgowe składane
przez podmioty wymienione w art. 626 4 k.p.c. ... 251
3.3.5. Badanie treści księgi wieczystej . 256
3.3.6. Wnioski . 259
3.4. Analiza formy dokumentów stanowiących podstawę
wpisu 260
3.4.1. Forma dokumentu stanowiącego podstawę
wpisu . 260
3.4.2. Badanie formy aktu notarialnego . 268
3.4.3. Badanie formy aktów administracyjnych 272
3.4.4. Badanie formy orzeczeń sądowych ... 275
3.4.5. Forma pozostałych dokumentów stanowiących
podstawę wpisu 279
3.4.6. Wnioski . 283
3.5. Ocena treści dokumentów stanowiących podstawę
wpisu 284
3.5.1. Pojęcie treści dokumentów . 284
3.5.2. Ocena treści dokumentu w formie aktu
notarialnego . 289
3.5.3. Badanie treści aktów administracyjnych . 293
3.5.4. Analiza przez sąd wieczystoksięgowy treści
orzeczeń sądu ... 297
3.5.5. Badanie merytoryczne treści innych
dokumentów . 301
3.5.6. Wnioski . 302
3.6. Podsumowanie ... 303
Rozdział 4
Proceduralne ujęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego
a bezpieczeństwo obrotu prawnego nieruchomościami ... 305
4.1. Wprowadzenie 305
4.2. Związanie sądu wieczystoksięgowego stanem
rzeczy istniejącym w momencie złożenia wniosku
o wpis w księdze wieczystej .. 309
4.2.1. Stan rzeczy z chwili orzekania jako podstawa
rozstrzygnięcia sprawy w procesie cywilnym . 309
4.2.2. Poglądy doktryny opowiadające się
za odpowiednim stosowaniem art. 316 § 1 k.p.c.
w postępowaniu wieczystoksięgowym . 313
4.2.3. Argumenty odnoszące się do art. 626 1 § 3 k.p.c.
oraz § 93 austriackiej ustawy hipotecznej 315
4.2.4. Stosowanie w postępowaniu wieczystoksięgowym
art. 316 § 1 k.p.c. w orzecznictwie Sądu
Najwyższego . 318
4.2.5. Ograniczona kognicja sądu wieczystoksięgowego
jako podstawa działania sądu
wieczystoksięgowego ... 326
4.2.6. Wnioski . 330
4.3. Wpływ kolejności składania wniosków o wpis
na dokonywanie przez sąd wieczystoksięgowy
wpisów w księdze wieczystej 331
4.3.1. Chwila złożenia wniosku wieczystoksięgowego . 331
4.3.2. Charakter prawny wniosku wieczystoksięgowego
i skutki jego złożenia ... 333
4.3.3. Stanowisko doktryny dotyczące kolejności
rozpatrywania wniosków ... 336
4.3.4. Rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego
co do kolejności rozpatrywania wniosków
o wpis w księdze wieczystej ... 339
4.3.5. Zasada rozpatrywania wniosków
wieczystoksięgowych według kolejności
ich wpływu ... 342
4.3.6. Wnioski . 349
4.4. Możliwości uwzględniania przez sąd wieczystoksięgowy
okoliczności znanych mu z urzędu .. 350
4.4.1. Pojęcie faktów znanych sądowi z urzędu . 350
4.4.2. Stanowiska doktryny aprobujące i przeciwne
stosowaniu art. 228 § 2 k.p.c. w postępowaniu
wieczystoksięgowym ... 353
4.4.3. Stanowisko judykatury dotyczące możliwości
uwzględniania przez sąd wieczystoksięgowy
faktów znanych mu z urzędu . 362
4.4.4. Możliwość oddalenia wniosku o wpis w księdze
wieczystej z powodu znanej sądowi urzędowo
przeszkody do dokonania wpisu ... 368
4.4.5. Wnioski . 373
4.5. Zdolność badania przez sąd wieczystoksięgowy
skuteczności materialnoprawnej zdarzeń mających
stanowić podstawę wpisu .. 374
4.5.1. Ograniczone możliwości przeprowadzenia
postępowania dowodowego ... 374
4.5.2. Obowiązek badania skuteczności materialnej
czynności prawnej ... 378
4.5.3. Ważność czynności prawnej stanowiącej
podstawę wpisu 384
4.5.4. Możliwość dokonywania przez sąd
wieczystoksięgowy wykładni czynności
prawnej .. 387
4.5.5. Uwzględnienie podstawy wadliwego wpisu 389
4.5.6. Wnioski . 392
4.6. Podsumowanie ... 392
Zakończenie ... 395
Summary 411
Akty normatywne . 419
Literatura 431
Wstęp ... 17
Rozdział 1
Bezpieczeństwo obrotu prawnego nieruchomościami . 31
1.1. Wprowadzenie 31
1.2. Filozofi cznoprawna koncepcja bezpieczeństwa
prawnego . 33
1.2.1. Leksykalne ujęcie pojęcia bezpieczeństwa ... 33
1.2.2. Bezpieczeństwo jako prawo człowieka . 37
1.2.3. Pojęcie bezpieczeństwa prawnego . 40
1.2.4. Zasada zaufania obywateli do państwa
i stanowionego przez nie prawa . 42
1.2.5. Problem sprawiedliwości i niesprawiedliwości
prawa . 45
1.2.6. Wnioski . 50
1.3. Pojęcie obrotu prawnego nieruchomościami . 51
1.3.1. Pojęcie i rola rynku nieruchomości .. 51
1.3.2. Nieruchomość jako podstawowa kategoria
prawa wieczystoksięgowego ... 56
1.3.3. Część nieruchomości jako przedmiot prawa
ujawnionego w księdze wieczystej 62
1.3.4. Prawne formy władania nieruchomościami
a obrót prawny nieruchomościami ... 64
1.3.5. Umowa jako podstawa obrotu prawnego
nieruchomościami ... 71
1.3.6. Wnioski . 74
1.4. Zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego
nieruchomościami jako przejaw realizacji
konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa
prawnego . 74
1.4.1. Pojmowanie konstytucyjnych zasad prawnych .. 74
1.4.2. Zasada demokratycznego państwa prawnego . 79
1.4.3. Państwo prawne w świetle orzecznictwa
Trybunału Konstytucyjnego .. 84
1.4.4. Bezpieczeństwo prawne a pewność prawa ... 87
1.4.5. Szybkość i sprawność postępowania
wieczystoksięgowego a pewność obrotu
nieruchomościami ... 89
1.4.6. Wnioski . 97
1.5. Konstytucyjna ochrona własności i prawo
do prywatności a księgi wieczyste ... 98
1.5.1. Konstytucyjne pojęcie prawa własności
i jego ochrona ... 98
1.5.2. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych
a konstytucyjna ochrona własności .. 101
1.5.3. Konstytucyjna zasada ochrony prawa
do prywatności . 110
1.5.4. Jawność formalna ksiąg wieczystych 111
1.5.5. Formalna zasada jawności ksiąg wieczystych
a konstytucyjna ochrona prawa do prywatności .. 119
1.5.6. Wnioski . 123
1.6. Podsumowanie ... 124
Rozdział 2
Istota ksiąg wieczystych i postępowania
wieczystoksięgowego 127
2.1. Wprowadzenie 127
2.2. System ksiąg wieczystych .. 128
2.2.1. Powstanie i ewolucja polskiego systemu
wieczystoksięgowego ... 128
2.2.2. Przedmiot ksiąg wieczystych. Realny system
ksiąg wieczystych . 137
2.2.3. Funkcje ksiąg wieczystych . 144
2.2.4. Elektroniczna księga wieczysta .. 149
2.2.5. Wpis w księdze wieczystej .. 151
2.2.6. Wnioski . 156
2.3. Zasady ksiąg wieczystych .. 157
2.3.1. Rodzaje zasad ksiąg wieczystych ... 157
2.3.2. Charakterystyka zasad ustrojowych
i materialnoprawnych ksiąg wieczystych . 159
2.3.3. Zasada jawności materialnej ksiąg wieczystych
a domniemania związane z wpisem . 161
2.3.4. Zasada pierwszeństwa prawa wpisanego
przed niewpisanym . 167
2.3.5. Zasada pierwszeństwa praw wpisanych ... 170
2.3.6. Wnioski . 172
2.4. Ujęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego . 173
2.4.1. Problemy proceduralne postępowania
wieczystoksięgowego ... 173
2.4.2. Wpis dokonany uprzednio jako punkt
wyjścia ujawnienia zmiany stanu prawnego
nieruchomości .. 177
2.4.3. Porównanie stanu prawnego ujawnionego
w księdze wieczystej ze stanem prawnym
przedstawionym w żądaniu wniosku ... 180
2.4.4. Zakres czasowy skuteczności wpisu.
Moc wsteczna wpisu 185
2.4.5. Ochrona praw uczestników w postępowaniu
wieczystoksięgowym ... 190
2.4.6. Wnioski . 193
2.5. Niezgodność stanu prawnego nieruchomości
ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym
stanem prawnym 194
2.5.1. Charakter i cel postępowania
wieczystoksięgowego ... 194
2.5.2. Stan prawny ujawniony w księdze wieczystej . 197
2.5.3. Sposoby usunięcia niezgodności pomiędzy stanem
prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze
wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym 203
2.5.4. Stosunek postępowania wieczystoksięgowego
do postępowania o usunięcie niezgodności stanu
prawnego ujawnionego w księdze wieczystej
z rzeczywistym stanem prawnym . 207
2.5.5. Charakter prawny roszczenia o uzgodnienie stanu
prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze
wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym .. 210
2.5.6. Wnioski . 214
2.6. Podsumowanie ... 215
Rozdział 3
Elementy kognicji sądu wieczystoksięgowego 217
3.1. Wprowadzenie 217
3.2. Struktura kognicji sądu w postępowaniu
wieczystoksięgowym . 219
3.2.1. Ustawowe ramy kognicji sądu
wieczystoksięgowego ... 219
3.2.2. Dwutorowość postępowania o ujawnienie
zmiany stanu prawnego nieruchomości
a zasada legalizmu ... 223
3.2.3. Pojęcie podstawy wpisu a pojęcie podstawy
rozstrzygnięcia wniosku o wpis 228
3.2.4. Podstawa rozstrzygnięcia w postępowaniu
wieczystoksięgowym a kognicja sądu
wieczystoksięgowego ... 231
3.2.5. Kognicja sądu wieczystoksięgowego
w kontekście przeszkód do wpisu . 233
3.2.6. Wnioski . 238
3.3. Badanie treści i formy wniosku wieczystoksięgowego
oraz treści księgi wieczystej .. 239
3.3.1. Forma i treść wniosku wieczystoksięgowego .. 239
3.3.2. Badanie formy wniosku wieczystoksięgowego
składanego przez wnioskodawcę ... 244
3.3.3. Badanie treści wniosku przez sąd
wieczystoksięgowy ... 247
3.3.4. Wnioski wieczystoksięgowe składane
przez podmioty wymienione w art. 626 4 k.p.c. ... 251
3.3.5. Badanie treści księgi wieczystej . 256
3.3.6. Wnioski . 259
3.4. Analiza formy dokumentów stanowiących podstawę
wpisu 260
3.4.1. Forma dokumentu stanowiącego podstawę
wpisu . 260
3.4.2. Badanie formy aktu notarialnego . 268
3.4.3. Badanie formy aktów administracyjnych 272
3.4.4. Badanie formy orzeczeń sądowych ... 275
3.4.5. Forma pozostałych dokumentów stanowiących
podstawę wpisu 279
3.4.6. Wnioski . 283
3.5. Ocena treści dokumentów stanowiących podstawę
wpisu 284
3.5.1. Pojęcie treści dokumentów . 284
3.5.2. Ocena treści dokumentu w formie aktu
notarialnego . 289
3.5.3. Badanie treści aktów administracyjnych . 293
3.5.4. Analiza przez sąd wieczystoksięgowy treści
orzeczeń sądu ... 297
3.5.5. Badanie merytoryczne treści innych
dokumentów . 301
3.5.6. Wnioski . 302
3.6. Podsumowanie ... 303
Rozdział 4
Proceduralne ujęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego
a bezpieczeństwo obrotu prawnego nieruchomościami ... 305
4.1. Wprowadzenie 305
4.2. Związanie sądu wieczystoksięgowego stanem
rzeczy istniejącym w momencie złożenia wniosku
o wpis w księdze wieczystej .. 309
4.2.1. Stan rzeczy z chwili orzekania jako podstawa
rozstrzygnięcia sprawy w procesie cywilnym . 309
4.2.2. Poglądy doktryny opowiadające się
za odpowiednim stosowaniem art. 316 § 1 k.p.c.
w postępowaniu wieczystoksięgowym . 313
4.2.3. Argumenty odnoszące się do art. 626 1 § 3 k.p.c.
oraz § 93 austriackiej ustawy hipotecznej 315
4.2.4. Stosowanie w postępowaniu wieczystoksięgowym
art. 316 § 1 k.p.c. w orzecznictwie Sądu
Najwyższego . 318
4.2.5. Ograniczona kognicja sądu wieczystoksięgowego
jako podstawa działania sądu
wieczystoksięgowego ... 326
4.2.6. Wnioski . 330
4.3. Wpływ kolejności składania wniosków o wpis
na dokonywanie przez sąd wieczystoksięgowy
wpisów w księdze wieczystej 331
4.3.1. Chwila złożenia wniosku wieczystoksięgowego . 331
4.3.2. Charakter prawny wniosku wieczystoksięgowego
i skutki jego złożenia ... 333
4.3.3. Stanowisko doktryny dotyczące kolejności
rozpatrywania wniosków ... 336
4.3.4. Rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego
co do kolejności rozpatrywania wniosków
o wpis w księdze wieczystej ... 339
4.3.5. Zasada rozpatrywania wniosków
wieczystoksięgowych według kolejności
ich wpływu ... 342
4.3.6. Wnioski . 349
4.4. Możliwości uwzględniania przez sąd wieczystoksięgowy
okoliczności znanych mu z urzędu .. 350
4.4.1. Pojęcie faktów znanych sądowi z urzędu . 350
4.4.2. Stanowiska doktryny aprobujące i przeciwne
stosowaniu art. 228 § 2 k.p.c. w postępowaniu
wieczystoksięgowym ... 353
4.4.3. Stanowisko judykatury dotyczące możliwości
uwzględniania przez sąd wieczystoksięgowy
faktów znanych mu z urzędu . 362
4.4.4. Możliwość oddalenia wniosku o wpis w księdze
wieczystej z powodu znanej sądowi urzędowo
przeszkody do dokonania wpisu ... 368
4.4.5. Wnioski . 373
4.5. Zdolność badania przez sąd wieczystoksięgowy
skuteczności materialnoprawnej zdarzeń mających
stanowić podstawę wpisu .. 374
4.5.1. Ograniczone możliwości przeprowadzenia
postępowania dowodowego ... 374
4.5.2. Obowiązek badania skuteczności materialnej
czynności prawnej ... 378
4.5.3. Ważność czynności prawnej stanowiącej
podstawę wpisu 384
4.5.4. Możliwość dokonywania przez sąd
wieczystoksięgowy wykładni czynności
prawnej .. 387
4.5.5. Uwzględnienie podstawy wadliwego wpisu 389
4.5.6. Wnioski . 392
4.6. Podsumowanie ... 392
Zakończenie ... 395
Summary 411
Akty normatywne . 419
Literatura 431