Społeczności późnoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na kujawach. Problem wpływów z kręgu kultury badeńskiej

Opis książki:

Wstęp: Podstawowe znaczenie w kształtowaniu kulturowego oblicza Europy, już od początku neolitu, miało centrum cywilizacyjne obszarów Półwyspu Bałkańskiego i Kotliny Karpackiej. Jednym z najznakomitszych i jednocześnie najważniejszych etapów w dziejach rozwoju tutejszych społeczności był okres eneolitu - czas krystalizowania odrębności cywilizacyjnej: usamodzielniania i uniezależniania się ośrodków europejskich od Bliskiego Wschodu (C. Renfrew 1969a; 2001: 223; H. Todorova 1979: 5).
Na Półwyspie Bałkańskim powstał wówczas system kulturowy zyskujący, dzięki Aysokiemu poziomowi zaawansowania rozwojowego oraz znacznemu potencjałowi gospodarczo-kulturowemu, miano protocywilizacji. Stał się on dynamicznym źródłem impulsów kulturotwórczych i inspiratorem głębokich przemian, które objęły wkrótce rozległe obszary europejskie.
Szczególnym miejscem kontynuacji tradycji i jednocześnie wielokierunkowego ..przekazu" kulturowego oraz syntezy różnorodnych tendencji rozwojowych eneolitu była Kotlina Karpacka. Kontakty z Bałkanami i Anatolią stały się inspiracją organizacji życia społeczno-gospodarczego i katalizatorem dalszej ekspansji cywilizacyjnej społeczności zasiedlających jej terytoria.
U progu początków epoki brązu szczególną rolę w północnej transmisji wzorców karpackiego wariantu protocywilizacji eneolitycznej odegrał krąg kultury badeńskiej. Wyjątkowe, niezwykle istotne znaczenie tej jednostki kulturowej dla problematyki eneolitu Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej wynikało "z jej rozpiętości chronologicznej [...], rozległego obszaru, jaki zajęła [...] oraz szczególnej pozycji [...] w rozwoju historycznym tych i sąsiednich obszarów" (Z. Sochacki 1980: 7).
Kulturotwórczą wartość społeczności "badeńskich" dla wizerunku zarówno obszarów Starowysoczyzn, jak i terenów pozawyżynnych, trudno przecenić. Specyfika funkcjonowania rzeczonych ugrupowań, zwłaszcza w klasycznej fazie ich rozwoju, polegała na niezwykłej ekspansywności, przejawiającej się m.in. w tworzeniu enklaw osadniczych, niejednokrotnie usytuowanych w znacznym oddaleniu od terenów macierzystych. Podobny charakter miały obserwowane na Niżu Środkowoeuropejskim (również i na terenach wokółalpejskich) przejawy osadnictwa transformowanych pod jej wpływem - badenizowanych - ugrupowań, legitymujących się odmiennym, lokalnym pochodzeniem.

Książka "Społeczności późnoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na kujawach. Problem wpływów z kręgu kultury badeńskiej" - Agnieszka Przybył - oprawa miękka - Wydawnictwo Poznańskie. Książka posiada 230 stron i została wydana w 2009 r.