Cienie wielkich artystów. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie

Opis książki:

Cienie wielkich artystów. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie to pierwszy tom nowej serii wydawniczej PTPN Literatura i sztuka poświęconej dialogom wielkich polskich pisarzy z dziełami artystów różnych epok. Bohaterami książki obok samego pisarza stają się wybitni malarze europejscy - nie tylko wymienieni przez pisarza Caravaggio Rembrandt Vermeer niezrównani mistrzowie światła i cienia ale również Paolo Uccello przed Legendą o sprofanowanej Hostii Grudziński stał długo jak wryty żywiący pociąg do samotności Lorenzo Lotto Michał Anioł... Herling Grudziński w Dzienniku pisanym nocą określał ideę swoich spotkań ze sztuką. Pisał Caravaggio Rembrandt Vermeer nie dopuszczają analiz warsztatowych laboratoryjnych skazują przemądrzałych i przerafinowanych niby-znawców na zdawkową suchość powierzchowność inwentaryzację zamiast artystycznego przeżycia i czasem wstrząsu. To samo zresztą dzieje się z wybitnymi utworami literatury przede wszystkim poezji. Milczenie na widok bezmierności jest wymowniejsze od wag i miar. Kto zaś milczeć nie chce lub nie może niech usiłuje na okamgnienie bodaj zobaczyć i później oszczędnym słowem utrwalić cień wielkiego artysty w jego wielkim dziele. W opowiadaniach esejach i Dzienniku pisanym nocą Grudziński daje świadectwo własnego przeżycia artystycznego wywołanego przez dzieła wymienionych malarzy. Doznany wstrząs jest punktem wyjścia do tego by w słowie utrwalić artystyczną wizję a także oblicze człowieka w umyśle którego się zrodziła. Autorzy szkiców zajmują się jednak nie tylko kwestią recepcji sztuki poszczególnych dawnych mistrzów europejskich w utworach pisarza podejmują również problematykę szerszą dużo ogólniejszą. Pojawiają się zatem teksty rozważające kwestie metodologiczne związane z próbą weryfikacji kompetencji samego Herlinga ale i warsztatów piszących o nim badaczy czy problemy genologiczne portret i medalion jako gatunek zarówno literacki jak i malarski. Cenne jest syntetyczne ujęcie zagadnienia biografizmu w twórczości Herlinga który jawi się jako kontynuator tradycji słynnych Żywotów Vasariego. Na uwagę zasługują również analizy czynione z perspektywy antropologicznej. Cały tom zaś otwiera wymykający się akademickim rygorom szkic Elżbiety Sawickiej będący bezcenną relacją z odbytych wspólnie z Grudzińskim wizyt w muzeach.

Książka "Cienie wielkich artystów. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie" - oprawa miękka - Wydawnictwo Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Książka posiada 240 stron i została wydana w 2013 r.