
Dane szczegółowe: | |
Wydawca: | Naukowe PWN |
Format: | mobi, epub |
Ilość stron: | 480 s. |
Zabezpieczenie: | plik z zabezpieczeniem watermark |
EAN: | 9788301191665 |
Data: | 2025-07-11 |
Opis e-booka:
Autor bada związki pomiędzy powieścią i prasą w ostatnich trzech dekadach XIX wieku z pewnym „wychyleniem” w czasy późniejsze. Pokazuje, że powieść tego okresu to nie tylko literatura zamieszczona w prasie, lecz także kompozycja na różne sposoby współpracująca z kontekstem gazetowym stron. Czasopismo zaś nie jest zwykłym nośnikiem: kształtuje ono sposób postrzegania rzeczywistości i oddziałuje na zawarte w nim treści literackie.Autor traktuje dzienniki, tygodniki, prasę humorystyczną jako szczególne nośniki, odmienne od książki i generujące własne dodatkowe znaczenia publikowanych tam utworów, nie zawsze dostrzegalne w późniejszym wydaniu książkowym. Wybrał okres, w którym symbioza literackiej prozy oraz publicystyki uprawianej w Królestwie Polskim osiąga szczyt i znajduje wyraz w twórczości Orzeszkowej, Sienkiewicza, a zwłaszcza Bolesława Prusa – parających się na ogół także profesją dziennikarską.
Głównym bohaterem jest tu właśnie Bolesław Prus – bezsprzecznie najbardziej „dziennikarski” wśród pisarzy polskich ostatnich dziesięcioleci XIX stulecia, a zarazem najbardziej „literacki” wśród ludzi ówczesnej prasy. Wydawałoby się, że nie sposób już niczego nowego o nim powiedzieć. Tymczasem tezy autora, bardzo rzetelne i poparte ogromnym historycznoliterackim materiałem dowodowym, wchodzą w zasadnicze spory z autorami tej rangi, co Henryk Markiewicz, i wychodzą z nich zwycięsko.
Książka łączy rozmaite perspektywy metodologiczne i dyscyplinarne:
historię literatury i historię czasopiśmiennictwa (tę ostatnią uprawianą na inną modłę niż w klasycznym prasoznawstwie), porusza pytanie o pogranicze fikcji i dokumentu;
kwestie genologiczne (gatunki literackie versus gatunki dziennikarskie i publicystyczne); tło i warunki, w jakich te dwie sfery mogły się przenikać, proces hybrydyzacji gatunków;
zagadnienie dotyczące warunków lektury;
kulturową perspektywę postrzegania powieści (czasopismo jako nośnik, dzięki któremu kultura miast, kwestie społeczne i obyczajowe mogły oddziaływać na twórczość literacką).
Dodatkowo książka wpisuje się – jako pierwsza albo jedna z pierwszych prac w Polsce – w postulaty formułowane przez orędowników anglosaskich „studiów czasopiśmienniczych” (ogłoszone przez R. Scholesa i L. Seana periodical studies – badanie gazet i periodyków jako swoistej całości o własnej strukturze).
Książka przeznaczona dla badaczy zajmujących się poetyką i teorią powieści, teorią gatunków literackich i pozaliterackich, jak również historyków literatury II połowy XIX wieku, historyków prasy oraz historyków i badaczy kultury nowoczesnej w jej wczesnej fazie, badaczy rodzącej się u schyłku XIX wieku kultury masowej. Publikacja może zainteresować także osoby zajmujące się historią wydawców i księgarzy w Warszawie, varsavianistów oraz nauczycieli szkolnych i medioznawców.
E-book „Powieść w świecie prasy. Bolesław Prus i inni” - Wydawca: Naukowe PWN.
Spis treści:
Część I. Prasa w dziewiętnastowiecznej kulturze słowa 13
Wprowadzenie 15
Gazeta jako przedmiot 18
Gazeta jako tekst w ujęciu komunikacyjnym 28
Miasto, masa i prasa, czyli gazeta a wielkie ośrodki miejskie 35
Dziewiętnastowieczna prasa w oczach współczesnych 50
Prasa na ziemiach polskich – fenomen warszawski 75
Wprowadzenie 75
Przegląd tytułów 105
Dzienniki 106
Tygodniki 111
Periodyki specjalistyczne 116
Ocena prasy warszawskiej w oczach współczesnych 118
Część II. Poetyka czasopisma i proza literacka jako jej element 127
Rola czasopisma w publikacji literackiej 129
Czasopismo jako dzieło zbiorowe i jego poetyka 138
Wprowadzenie 138
I. Gatunki 149
II. Rozmieszczenie (układ) 178
III. Autor – między anonimowością a nazwiskiem 183
IV. Przypadek szczególny – prasa satyryczna 190
Proza literacka w czasopiśmie 206
Miejsce utworu literackiego na genologicznej mapie gazety 206
Przekrój historyczny 223
Powieść w prasie a badania literackie 239
Powieść wobec kontekstu gazetowej strony. Techniki 257
Relacje typu metaforycznego 259
Relacje typu metonimicznego 287
Między strukturą a lekturą 299
Część III. Przypadek Bolesława Prusa 321
Wprowadzenie 323
I. Kłopoty babuni, czyli Bolesław Prus w prasie humorystycznej 326
II. Wiadomości, felietony, kroniki – wczesne utwory
Prusa w świetle gatunków prasy codziennej 343
III. Felieton, gazeta, powieść.
Lalka na tle prasy codziennej 365
IV. Faraon wobec piśmiennictwa naukowego i popularnego drugiej połowy XIX w. o starożytnym Egipcie (powieść i tygodniki ilustrowane) 388
Nota bibliograficzna 421
Wykaz skrótów 423
Bibliografia 425
Indeks nazwisk i tytułów 441
Indeks rzeczowy 451
Spis ilustracji 456