Szmalcówka. Historia niemieckiego obozu w Toruniu (1940-1943) na tle ideologii nazistowskiej

Opis książki:

Publikacja jest poświęcona historii niemieckiego centralnego obozu przesiedleńczego w Toruniu (Umwandererzentrallager Thorn, UWZ Thorn), który funkcjonował w latach 1940-1943. Dzieje tego nazistowskiego obozu to tylko mały fragment niemieckiej polityki okupacyjnej na obszarze II Rzeczpospolitej Polskiej, niemniej jednak warty uwagi. W dziejach Torunia Szmalcówka" (potoczna nazwa obozu od miejsca jego urządzenia w byłej fabryce smalcu i olejów) jest symbolem eksterminacji pośredniej ludności polskiej, zwłaszcza dzieci. Jednak nawet osobom zawodowo zajmującym się dziejami II wojny światowej słowo Szmalcówka" kojarzy się raczej ze szmalcownikami niż z niemieckim obozem przesiedleńczym i pracy wychowawczej" w Toruniu. Publikacja autorstwa dr. Tomasza Cerana jest pierwszą, naukową próbą kompleksowego opisania historii UWZ Thorn, który był jednym z wielu trybików w hitlerowskim mechanizmie zniewalania i mordowania podbitych narodów (jednym z około 5 tys. różnego rodzaju obozów, które Niemcy zbudowali na terenach okupowanej Polski). Autor opisał historię UWZ Thorn (jego powstanie, organizację, plan, kadrę obozową, warunki życia w obozie, pracę więźniów itp.), jednocześnie szerzej nakreślając tło nazistowskiej ideologii, która stanowiła paliwo" dla poczynań hitlerowców względem podbitej ludności. Podstawą źródłową dla publikacji były w pierwszej kolejności materiały zgromadzone podczas śledztwa prowadzonego przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Bydgoszczy (Delegatura w Toruniu), które zostało wszczęte w 1968 r. i zawieszone w 1976 r., a następnie podjęte już przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiem w Gdańsku w 2005 r. i ostatecznie umorzone w lipcu 2010 r. Autor sięgnął także m.in. do materiałów zgromadzonych w Archiwach Państwowych w Bydgoszczy i Toruniu, Archiwum Muzeum Stutthof w Sztutowie oraz Archiwum IPN w Bydgoszczy oraz Gdańsku.

Książka "Szmalcówka. Historia niemieckiego obozu w Toruniu (1940-1943) na tle ideologii nazistowskiej" - Tomasz S. Ceran - oprawa miękka - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN. Książka posiada 172 stron i została wydana w 2011 r.