Romantyczny sarmatyzm

Opis książki:

Andrzej Wąsko - historyk literatury, krytyk i publicysta; pracownik Instytutu Polonistyki UJ. Współzatożyciel i redaktor dwumiesięcznika ARCANA. Ostatnio opublikował antologię Romantyczna gawęda szlachecka (1999). Wkrótce w Wydawnictwie ARCANA ukaże się jego najnowsza książka Zygmunt Krasiński. Oblicza poety.

Rzesze PRL-owskich moralistów, publicystów, autorów teatralnych i telewizyjnych spektakli, pod pretekstem krytyki wad narodowych, wzorem swych XVIII-wiecznych patronów, by użyć stów Staszica: zaczęto się naśmiewać z wszystkiego, co było w Polsce, historię i tradycję szlachecką sprowadzając do groteski i absurdu, przysłowiowy kontusz traktując jako historyczny kostium aktualnej a niewyszukanej satyry na społeczeństwo. Ta forma obecności sarmatyzmu we współczesnej świadomości kulturalnej była i jest nadal bardzo wyraźna. Niestety, pozytywnych efektów tego rodzaju dydaktyki społecznej raczej nie widać, za to ciągłe piętnowanie wykrzywionej sarmackiej "gęby" skutecznie konserwuje wszelkie, uzasadnione i nieuzasadnione, polskie kompleksy, stanowiąc dla współczesnych Polaków nie tyle pomoc, ile barierę w poznawaniu własnej historii i samych siebie. I to jest też jeden z powodów, dla których warto dziś przypominać i analizować, odmienny od współcześnie panującego, romantyczny model stosunku do narodowej tradycji. Warto to robić nie po to, aby go naśladować zawsze i we wszystkim, ale po to, by tamte wzorce zachęciły nas do myślenia o nas i o naszych przodkach z większym zrozumieniem, bez wmówionych uprzedzeń, ale także, jeśli to możliwe, z odrobiną staropolskiej fantazji.

fragment Zakończenia

Książka "Romantyczny sarmatyzm" - Andrzej Waśko - oprawa twarda - Wydawnictwo ARCANA.